Meslek Hatalarıyla ilgili 2005/06 sayılı Genelge

SAĞLIK BAKANLIĞI Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü 18 Ocak 2005 tarihinde "BT100THG0100013" sayıyla Hasta Hakları konusunda, Müsteşar Prof.Dr.Necdet ÜNÜVAR imzasıyla bir genelge yayınladı.

Tüm valiliklere gönderilen ve kamuya ait sağlık kuruluşlarında uygulanması emredilen 2005/06 Nolu genelgede sağlık hizmetlerinin kalitesinin iyileştirilmesine yönelik olarak bakanlıkça sürdürülen çalışmaların olumlu sonuçlar verdiği, ancak sağlık hizmetlerinin hata kabul etmeyen hizmetlerin başında gelmesi ve hizmet alan kesimin beklentilerinin giderek artması nedeniyle yataklı tedavi kurumlarımızda işlenen hizmet kusurlarına bağlı olarak bakanlık aleyhine açılan davalarda artışlar yaşandığı ve bakanlığın, giderek artan hizmet kusuru davaları nedeniyle büyük miktarlarda tazminat ödenmesi durumuyla karşı karşıya kaldığı vurgulanıyor.

Genelgede daha sonra bakanlık aleyhine hizmet kusuru nedeniyle açılan dava kayıtlarına ilişkin bilgi veriliyor ve açılan davaların;
a)Yanlış teşhis ve tedavi,
b)Ameliyat öncesi ve sonrası gelişen komplikasyonlar,
c)Doğum esnasında ve sonrasında gelişen komplikasyonlar,
d)Hastane idaresinden kaynaklanan problemler,
e)Hatalı enjeksiyon,
f)Hatalı laboratuar tetkikleri,
g)Poliklinik ve sevk işlemlerinde yanlış yönlendirmeler,
h)Acil servis hizmetlerinin yetersizliği,
konularında yoğunlaştığı belirtiliyor. Bu saptamadan sonra sağlık kurumlarında çalışanların aşağıdaki noktalara dikkati çekiliyor:

ÖZEN GÖSTERİLMESİ GEREKEN NOKTALAR
Hizmet kalitesinin arttırılmasına yönelik özverili çalışmalar sürdürülürken, yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı açılan davaların en aza indirilmesi amacıyla aşağıda yer alan hususlara daha fazla özen gösterilmesi gerekmektedir:
1.Hastanın sağlık kurumuna müracaatından itibaren tıbbi müdahale ve işlemlerin her aşamasında Y.T.K.İ. Yönetmeliğinde de belirtilen kayıtların Yataklı Tedavi Kurumları Tıbbî Kayıt ve Arşiv Hizmetleri Yönergesi hükümleri doğrultusunda eksiksiz tutularak arşivlenmesi ve kurumda muhafaza edilmesi,
2.Açılan davalara karşı Bakanlığımız savunmasında kullanılmak üzere bilgi-belge istenildiğinde süresi içerisinde okunaklı, tam ve eksiksiz olarak, tıbbi ve teknik görüşler eşliğinde hazırlanarak gönderilmesi,
3.Sağlık hizmeti sunumunda Hasta Hakları mevzuatına hassasiyetle riayet edilmesi, yapılacak her tıbbi işlemde (zorunlu haller dışında) hasta veya yakınının mutlaka yazılı rızasının alınması, gerekli bilgilendirmenin yapılarak kaydedilmesi,
4.Meslekî bilgi ve becerilerin geliştirilmesine yönelik hizmetiçi eğitimlerin planlı bir şekilde yapılması,
5.Kurum personelinin özellikle de sağlık personelinin mesleğin icrasında ilgili mevzuatta öngörülen yetki, görev ve sorumlulukları dahilinde hareket etmesi, bu yönüyle kurum iç denetiminin Başhekim sorumluluğunda hassasiyetle yürütülmesi,
6.Başka bir kuruma sevki gereken hastaların ilk müdahalelerinin yapılarak tıbbi durumu sabitlendikten sonra vakit geçirilmeksizin vak’anın durumuna göre, gerekli tıbbi cihaz ve personel ile birlikte diğer sağlık kurumuna belirlenmiş olan hasta sevk usulüne uygun şekilde gönderilmesi ve sevke ilişkin tüm kayıtların eksiksiz tutulması,
7.İl Müdürlükleri tarafından ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılarak sağlık çalışanlarının başta yeni Türk Ceza Kanunu olmak üzere gerekli görülen diğer konularda hizmetiçi eğitime alınmaları,
8.Kapanan sağlık kurum ve kuruluşlarının tıbbi kayıt ve arşivlerinin İl Müdürlüklerince uygun bir şekilde saklanması ve muhafaza edilmesi,
Keyfiyetin tüm sağlık kurum ve kuruluşlarına bildirilmesi ile konuya gerekli hassasiyetin gösterilmesi ve titizlikle takibini önemle rica ederim.

NASIL DEĞERLENDİRİYORUZ
Yukarıda ayrıntısını sunduğumuz genelge öncelikle meslek hataları konusuna bakanlığın bir "tazminat miktarı" olarak yaklaştığını göstermektedir. Oysa sorun bakanlığın ödeyeceği tazminattan daha çok vatandaşın can güvenliği düşünülmeli, sağlık hakkı ve nitelikli sağlık hizmetinin gereklerinin yerine getirilmesi öncelenmelidir. Bu yaklaşım sağlık hizmetlerini ve bu hizmetten yararlananları "bir ticari unsur" olarak görmenin ifadesidir.
Genelgede yapılması gerekli görülen uygulamalar zaten olması, yapılması gereken, hizmetin unsurlarıdır. Böyle bir genelge yayınlayarak bakanlık bunların hizmet sırasında yeterince yerine getirilmediğini ifade etmiş olmaktadır. Bu saptamanın dayanakları ve bu dayanaklara temel olan olayların ortaya konulması, bu olaylara muhatap olanların herhangi bir tazminat davası konusu olmaksızın da ortaya çıkarılması, hataların düzeltilmesi ve sorumluların cezalandırılması, "yönetim faaliyetinin" bir gereğidir. Bakanlık bu noktada kamuoyuna bilgi vermelidir.
Genelgenin önemi bir düzenlemesi "sevk işlemleri" ile ilgilidir. Bu noktadaki eksikliğin yaşamsal, en azından sağlıklılık halini riske sokan bir durum oluşturduğu göz önüne alınarak, dava ve tazminat konusu yapılmamış olayların ortaya çıkarılması gereklidir.
Sonuç olarak söz konusu genelgenin gereğinin yapılıp yapılmadığının kontrol ve denetimi konusunda yalnız resmi yetkililer değil, hizmet alan vatandaşlar ve onların her türlü örgütleriyle, sağlık hizmeti verenlerin meslek örgütlerinin işbirliği gerçekleştirilmelidir. Bu hem toplum sağlığı hem de nitelikli, etkin ve güvenilir bir sağlık hizmeti bakımından önemli ve yararlı uygulama olacaktır.

NELER TALEP EDİLMELİ
Söz konusu genelge uygulamasıyla ilgili olarak; Sağlık Bakanlığı'na bağlı sağlık kuruluşlarından hizmet alan vatandaşlarımız;